Wednesday, December 10, 2008

Saxophone


Saxophone เป็นเครื่องดนตรีในตระกูลเครื่องลมไม้ ใช้ลิ้นเดี่ยวเหมือนของคลาริเนต แม้ว่าตัวเครื่องมักจะทำด้วยโลหะแต่สุ้มเสียงก็กระเดียดมาทางเครื่องลมไม้ แซกโซโฟนจึงได้รับฉายาว่า "คลาริเนตทองเหลือง" (brass clarinet) เสียงของแซกโซโฟนคือการผสมผสานเข้าด้วยกันระหว่าง ซอเชลโล ปี่คอร์อังแกลส์และปี่คลาริเนท แซกโซโฟนจะเล่นกระซิบกระซาบ อ่อนหวานนุ่มนวล หรือจะแผดให้แสบโสตประสาทก็ทำได้ จึงเหมาะสำหรับใช้เป็นเครื่องดนตรีบรรเลงเดี่ยว


ประดิษฐ์เมื่อ ค.ศ. 1840 ที่นครปารีส ประเทศฝรั่งเศส โดย อดอล์ฟ แซก เป็นผู้ผลิตซึ่งเขาผลิตแซกโซโฟนขึ้นในราว ค.ศ. 1840 ในขณะนั้นได้มีหัวหน้าวง โยธวาทิตมาจ้างให้เขาผลิตเครื่องดนตรีชนิดใดก็ได้ซึ่งสามารถเล่นเสียงให้ดัง เพื่อใช้ในวงโยธวาทิต (Military Band) อดอล์ฟ แซกได้มีความตั้งใจที่จะประดิษฐ์เครื่องดนตรีชนิดใหม่ให้มีเสียงประสมระหว่างเครื่องลมไม้และเครื่องทองเหลือง เขาทดลองประดิษฐ์แป้นนิ้วประกอบนวมใส่กับเครื่องทองเหลือง อัฟฟิคลาย (Ophicleide) โดยยังคงใช้กำพวดรูปถ้วยของเครื่องทองเหลือง แล้วได้เปลี่ยนกำพวดแบบคลาริเนต ในที่สุดความพยายามของการผสมผสานลักษณะของเครื่องดนตรี ระหว่างเครื่องลมไม้และเครื่องทองเหลือง ให้ออกเป็นเสียงผสมได้เป็นผลสำเร็จ เรียกว่า แซกโซโฟน โดยลำตัวของแซกโซโฟนมีลักษณะเหมือนเครื่องทองเหลือง คือทำด้วยโลหะ กระบอกลำตัวเป็นรูปกรวยโค้งคล้ายเบสคลาริเนต ระบบนิ้วและแป้นนิ้วมีส่วนคล้ายโอโบ กำพวดใช้กำพวดคลาริเนตคือมีลักษณะเป็นลิ้นเดี่ยว (Single Reed) เป็นที่เชื่อกันว่าอดอล์ฟ แซก แประดิษฐ์แซกบาริโทนเป็นคันแรก ก่อนที่จะพัฒนาไปสู่ตระกูลอื่น ๆ และปรับปรุงจนสามารถใช้งานได้


ในอดีตแซกโซโฟนมีฉายาว่าคลาริเนตทองเหลือง เพราะสามารถเล่นได้อย่างคล่องแคล่วปราดเปรียวเหมือนคลาริเนต ในปัจจุบันแซกโซโฟนได้รับความนิยมสูงสุด ดังจะเห็นได้จากศิลปินชาวต่างประเทศได้นำมาแสดงในเมืองไทยหลายครั้ง และมีการจัดอันดับผู้ที่มีความสามารถในการเล่น แซกโซโฟนของโลกด้วย เช่น Kenny G, Grover Washington,Jr., Sadao Watanabe เป็นต้น

ในวงออร์เคสตราไม่นิยมใช้แซกโซโฟน เพราะบทบรรเลงที่ใช้สำหรับวงออร์เคสตราส่วนใหญ่เกิดก่อนแซกโซโฟน แต่ปัจจุบันแซกโซโฟนเป็นเครื่องเป่าที่มีบทบาทมากทั้งในวงโยธวาทิต วงแจ๊ส วงคอมโบ ตลอดจนวงดนตรีสมัยใหม่



ส่วนประกอบของแซกโซโฟน

ส่วนที่ 1 Mouthpiece ซึ่งส่วนของเม้าจะแบ่งออกเป็น 3 ส่วน
1. ที่รัดลิ้น จะทำหน้าที่รัดลิ้นเข้ากับตัว Mouthpiece เพื่อให้เกิดการสั่นเทือนกับตัวเม้าและเกิดเสียงขึ้น
2. ลิ้น ลิ้นทำด้วยวัสดุไม้ไผ่ส่วนปลายตัดเป็นรูปโค้งมนส่วนทางโคนจะแข็ง สำหรับไม้เพื่อรัดลิ้นให้เข้ากับตัว Mouthpiece
3. Mouthpiece มีทั้งที่ทำจากพลาสติกและโลหะซึ่งจะมีผลในเรื่องของเสียงโดยปากโลหะจะให้เสียงที่ดังกังวานแต่ไม่อ่อนหวาน ส่วนที่ทำจากพลาสติกมีความนุ่มนวลกว่าแต่เสียงจะไม่กระด้างและส่วนจะทำให้เสียงที่กระด้างและไม่กระด้างก็ขึ้นอยู่กับการฝึกซ้อมและฝึกซ้อม

ส่วนที่ 2 Neck หรือคอแซกโซโฟน ส่วนของคอ ส่วนนี้จะสามารถถอดได้เช่นเดียวกับเม้า ใช้ประกอบเข้ากับตัวเครื่องเพื่อจะเป็นส่วนโค้งของแซกโซโฟนและเป็นที่ประกอบเสียบเม้า และจะมีกระเดื่องซึ่งเป็นตัวปิดเปิดรูในการเปลี่ยนเสียง

ส่วนที่ 3 Body ตัวเครื่อง ก็คือส่วนประกอบหลักของเครื่องดนตรี คือจะมีส่วนประกอบมากมายในตัวเครื่องซึ่งผู้ฝึกหัดต้องให้ความสำคัญกับรายละเอียดของตัวเครื่องให้มาก เนื่องจะต้องสัมผัสกับตัวเครื่องตลอดเวลาขณะเป่าและจะเป็นที่ไว้สำหรับจับและกำเนิดเสียงและตัวโน้ตต่าง ๆ